درمان های کلینیکی و خانگی ترک های پوستی حاملگی

به احتمال زیاد حتی قبل از تصمیم به بارداری نیز درمورد ترک های پوستی این دوره شنیده اید و شاید هم نگران شده اید. شاید هم مادر شما از ترک های پوستی حاملگی اش برای شما گفته باشد. اگر راجع به آنها شنیده باشید یا نه لازم است بگوییم که یکی از مشکلات تقریبا رایج در زمان حاملگی و پس از آن، ترک پوستی است. ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که چرا ترک های پوستی برخی از افراد بیشتر از دیگران است؟ آیا باید کار خاصی انجام داد که درگیر این ترک ها نشد؟ آیا میتوان آنهارا از بین برد؟
ما اینجاییم که به همه این سوالات پاسخ بدهیم.

 

ترک پوستی و یا آستریا چیست؟

ترک پوستی که تحت عنوان استریا در زمان بارداری شناخته میشود، درواقع نوعی اسکار است. این ترک ها شبیه به رگه های فرورفته روی پوست بنظر میرسند. رنگ شان میتواند صورتی، قرمز، سیاه، آبی یا بنفش باشد. همه چیز بستگی به این دارد که:
• چگونه ایجاد میشوند
• در کجای بدن ظاهر میشوند
• چند ساله هستند
در برخی مواقع وقتی که این ترک ها به تازگی بر روی پوست شما ایجاد میشوند ممکن است کمی برآمده باشند ولی در نهایت مقداری فرورفتگی بر روی پوست شما ایجاد میکنند. در ابتدا ممکن است حتی منجر به خارش شوند.

 

علل ایجاد ترک های پوستی حاملگی

استرچ مارک ها (علائم کششی) همانطور که از نام شان پیداست با کشش پوست ایجاد میشوند. در حقیقت این کشش ها ساختار حمایتی در لایه میانی یا پایینی بافت های پوست را پاره میکنند و منجر به ایجاد جای زخم میشوند.
ترک های پوستی معمولا به هنگام جهش های رشدی، افزایش وزن سریع و حاملگی اتفاق می افتند. در واقع ۹۰% از زنان باردار در ۳ ماهه سوم بارداری دچار ترک پوستی میشوند. این ترک های پوستی معمولا در این قسمت ها نمایان میشوند:
• شکم
• باسن
• سینه ها
• ران
با این حال همه افراد دچار ترک پوستی نمیشوند و شدت ترک های پوستی در همه یکسان نیست. برخی از افراد از نظر ژنتیکی بیش از بقیه مستعد ترک های پوستی حاملگی هستند. بنابراین اگر مادر یا مادربزرگ تان در دوران حاملگی دچار ترک های پوستی شده اند، به احتمال زیاد شما نیز آنرا تجربه خواهید کرد.
کورتیزون هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی ساخته میشود، میتواند خاصیت ارتجاعی پوست را تضعیف و احتمال ایجاد ترک های پوستی را بالا ببرد. در همین راستا اگر که از کورتیکواستروئیدها استفاده میکنید یا دارای شرایط خاصی مثل سندروم کوشینگ یا سندروم مارفان هستید، ممکن است بیشتر از بقیه افراد دچار ترک های پوستی بشوید.
اگر در سنین پایین باردار شده اید و یا خیلی سریع وزن اضافه میکنید احتمال زیادی وجود دارد که دچار ترک های پوستی شوید. و البته این را هم مدنظر داشته باشید که سطح هورمون در زمان بارداری نیز میتواند در این موضوع نقش داشته باشد.

آیا میتوان از شر ترک های پوستی حاملگی خلاص شد؟

یک خبر بد: مانند انواع جای زخم، علائم ترک پوستی دائمی هستند. و این یعنی هرگز نمیتوانید بطور کامل از شر آنها خلاص شوید. میدانیم که این خبر میتواند برایتان ناامید کننده باشد و پذیرش اینکه بدن شما برای همیشه تغییر کرده است میتواند سخت باشد حتی اگر این تغییر به دلیل شگفت انگیزی مثل بچه دار شدن اتفاق افتاده باشد. ولی آنقدرها هم نگران نشوید زیرا خبرهایی خوبی هم داریم. یکی اینکه بیشتر این ترک ها پس از بدنیا آمدن نوزاد بطور طبیعی محو میشوند. دو اینکه درمان های مختلفی وجود دارد که به کمتر کردن این ترک ها کمک بسزایی میکنند.

درمان کلینیکی ترک های پوستی حاملگی

 

بطور کلی درمان ترک های پوستی جدید، موثرتر از درمان ترک های قدیمی است. بنابراین سعی کنید هرچه زودتر درمان خود را آغاز کنید. قبل از تصمیم گیری راجع به روش های درمانی بهتر است با متخصص پوست و یا پزشک خود صحبت کنید زیرا نحوه تاثیرگذاری درمان ها در همه افراد یکسان نیست. پزشک شما میتواند گزینه های مختلف را با شما در میان بگذارد و در نهایت به شما کمک کند تا بفهمید کدام روش برای پوست تان مناسب تر است.

این هم تعدادی از روش ها درمانی برای از بین بردن ترک های پوستی حاملگی:

• لایه برداری شیمیایی

لایه برداری شیمیایی یک روش برای لایه برداری پوست است. این روش میتواند توسط پزشک، متخصص پوست و یا جراح پلاستیک انجام شود. لایه برداری با اسید گلیکولیک باعث تحریک و در نهایت تولید کلاژن در پوست میشود. این لایه برداری میتواند در درمان ترک های پوستی موثر باشد. (تحقیقات جدید نشان میدهند که اسید گلیکولیک در کل برای درمان اسکار مناسب است).

• لیزر درمانی

لیزر درمانی یک درمان کلینیکی است که از طول موج های خاص نور برای کاهش موارد زیر استفاده میشود:
• درد
• ورم
• جای زخم
مطالعات نشان میدهند که لیزر درمانی میتواند با افزلیش تولید کلاژن پوست، بازسازی فیبرهای الاستین و ضخیم کردن لایه های اپیدرم ترک های پوستی حاملگی را کاهش دهد. با این حال قبل از انتخاب لیزر درمانی برای کم کردن ترک های پوستی تان لازم است بدانید که این روش میتواند گران باشد و احتمالا تا قبل از رسیدن به نتیجه مطلوب باید مکررا آنرا انجام بدهید.

• میکرودرم آبریژن

میکرودرم آبریژن یک روش کم تهاجمی است که متخصصان پوست از آن برای بهبود رنگ و بافت پوست استفاده میکنند. از این روش برای درمان این موارد استفاده میشود:
• صدماتی که از طریق نور خورشید به پوست وارد میشود.
• لکه هایی که با افزایش سن بر روی پوست ظاهر میشوند.
• جای جوش
• چین و چروک
• سایر مشکلات پوستی
میکرودرم آبریژن روشی است که در کاهش ترک های پوستی حاملگی تاثیر دارد.

• میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ روشی برای مراقبت از پوست است که منجر به کاهش ترک های پوستی حاملگی نیز میشود. در این روش از سوزن های ظریف برای سوراخ کردن پوست استفاده میکنند. در مدت زمانی که جای این سوزن ها بهبود می یابند، پوست نیز جوانسازی میشود. این روش معمولا به ۴ تا ۶ جلسه درمانی نیاز دارد. میکرونیدلینگ علائم کشیدگی زودرس و دیررس پوست را طی یک دوره ۴ هفته ای بهبود میبخشد. مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که این روش بهتر از روش میکرودرم آبریژن عمل میکند.

• فرکانس رادیویی

فرکانس رادیویی یک روش غیرتهاجمی است که از امواج رادیویی برای گرم کردن لایه های عمیق تر پوست استفاده میشود تا:
• روند طبیعی بهبود زخم در بدن فعال شود.
• تولید کلاژن را تحریک کند.
• پوست را سفت کند.
فرکانس رادیویی و میدان های الکترومغناطیسی میتوانند با پالس چندقطبی طول و عرض علائم کششی را کاهش دهند. همچنین فرکانس رادیویی اولتراسوند (امواج فراصوت) ترک های پوستی حاملگی را کاهش میدهد.

• ژل ها یا کرم های موضعی حاوی اسید هیالورونیک

استفاده از کرم های حاوی اسید هیالورونیک مثل مزوژل برای از بین بردن ترک های پوستی حاملگی جدید مناسب است. استفاده از این کرم ها به همراه ماساژ روزانه به کاهش علائم ترک های پوستی کمک میکند.

• کرم های حاوی تریتینوئین

کرم هایی که حاوی تریتینوئین هستند میتوانند باعث بهبود ترک های پوستی شوند مخصوصا اگر از این کرم ها در ساعات اولیه روز استفاده شود.
تریتینوئین یک رتینوئید است که به سرعت گردش سلولی پوست و تولید کلاژن کمک میکند. این کرم ها باید توسط متخصصین تجویز شوند و بدون نسخه پزشک در دسترس نیستند. با این حال اگر باردار هستید به هیچ وجه نباید از این کرم ها استفاده کنید زیرا منجر به نقص مادرزادی نوزاد میشود. و همینطور در زمان شیردهی نیز نباید از آنها استفاده کرد زیرا جذب شیر مادر میشوند.

• کرم های حاوی روغن کاکائو یا ویتامین E

توصیه به استفاده از این کرم ها بسیار رایج است. تقریبا تمام کرم هایی که میتوانید بدون نسخه از داروخانه ها دریافت کنید یک یا هر دوی این مواد را دارند. میزان اثرگذاری این نوع کرم ها بر روی ترکهای پوستی چندان مشخص نیست ولی جزء کرم هایی هستند که مطمئنا استفاده از آنها ضرری نخواهد داشت حتی برای خانمهای باردار. این نوع کرم ها پوست را مرطوب نگه میدارند و از خارش جلوگیری میکنند.

• جراحی پلاستیک

اگرچه این روش صرفا برای از بین بردن ترکهای پوستی نیست ولی زمانی که بعلت شل شدگی و افتادگی پوست قسمت های مختلف بدن از این روش استفاده میشود ترک های پوستی نیز از بین میروند. در این روش پوست اضافی را برمیدارند و سپس آنرا میکشند، به همین دلیل است که ترک ها از بین میروند. ولی بطور کلی اگر پوست تان شل نیست، استفاده از این روش را پیشنهاد نمیکنیم.

درمان خانگی ترک های پوستی حاملگی

برخی درمان های خانگی هستند که باوجود درمان نه چندان چشمگیری میتوانند تا حدودی کنترل کننده ترک های پوستی حاملگی باشند. این درمان ها عبارتند از:

• ویتامین A

استفاده از عصاره موضعی ویتامین A و یا مصرف خوراکی های حاوی ویتامین A مثل هویج، سیب زمینی، گوشت قرمز، ماهی، مرغ، اسفناج میتوانند به سلامت و بهبود کلی ظاهر پوست تان کمک کنند. ویتامین A که بعنوان رتینوئید شناخته میشود میتواند بر روی کشش پوست و در نتیجه ترک های پوستی حاملگی تاثیر داشته باشد.

• شکر

برخی افراد از شکر بعنوان میکرودرم آبریژن خانگی یاد میکنند. میکرودرم آبریژن (که در بالا نیز راجع به آن صحبت کردیم) یک روش اثبات شده بالینی برای محو کردن ترک های پوستی حاملگی است. بنابراین بنظر میرسد که این روش خانگی با استفاده از شکر ارزش امتحان کردن دارد.
استفاده از اسکراب شکر باعث لایه برداری پوست میشود. برای ساخت این ماده باید:
• یک فنجان شکر را با یک چهارم فنجان از یک ماده نرم کننده مثل روغن بادام یا روغن نارگیل مخلوط کنید تا زمانیکه به یک غلظت متوسط رو به سفت برسید.
• سپس یک قاشق غذاخوری آبلیمو به آن اضافه کنید.
• ترکیب را روی قسمتی از بدن که علائم ترک دارد بمالید.
این کار را چند بار در هفته انجام دهید و هر بار اجازه دهید این ترکیب ۸ تا ۱۰ دقیقه روی محل باقی بماند.

• آلوئه ورا

آلوئه ورا یک محصول طبیعی است که پوست را شفاف و نرم میکند. هرچند که شواهد زیادی حاکی از تاثیر گذاری این ماده بر روی ترکهای پوستی وجود ندارد ولی به امتحان کردنش می ارزد. میتوانید ژل آولوئه ورا را هر روز پس از حمام بر روی ترک های خود بمالید. قبل از استفاده از ژل آلوئه ورا از نداشتن حساسیت به آن اطمینان حاصل کنید.

• روغن نارگیل

از آنجایی که ترک های پوستی حاملگی نتیجه ایجاد زخم در لایه های پوستی هستند، روغن نارگیل میتواند به بهبود سریع ظاهر این ترک ها کمک کند. علاوه بر این استفاده از روغن نارگیل طبیعی میتواند منجر به از بین بردن ظاهر قرمز ترک ها شود. این روغن یک ماده بی خطر است مگر اینکه به آن حساسیت داشته باشید.

• روغن زیتون یا روغن بادام

در رابطه با این دو ماده نیز شواهد زیادی در تاثیر مستقیم شان بر روی ترک های پوستی وجود ندارد ولی از آنجایی که هر دو مواد بی خطری هستند میتوانند آنهارا امتحان کنید. با این حال برخی افراد از تجربه خوشایند خود پس از استعمال روغن زیتون و روغن بادام بر روی ترک های خود گفته اند.

جلوگیری از ترک های پوستی حاملگی 

چند روش علمی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان بطور کلی ( چه باردار باشید چه نه) از ایجاد ترک های پوستی تا حد زیادی جلوگیری کرد. این روش ها عبارتند از:

• وزن خود را کنترل کنید

یکی از مفیدترین کارها برای جلوگیری از ترک های پوستی، حفظ وزن مناسب است. زیرا ترک های پوستی زمانی رخ میدهند که لایه های پوست به دلیل افزایش وزن، به سرعت از هم جدا میشوند.

• رطوبت بدن خود را حفظ کنید

نوشیدن آب کافی میتواند به حفظ رطوبت و نرمی پوست شما کمک کند. پوست نرم به اندازه پوست خشک مستعد شکنندگی و ترک نیست.

• رژیم غذایی تان دارای مواد مغذی باشد

مطمئن شوید که در غذاهایتان از ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، زینک و پروتئین استفاده میکنید. خوردن این مواد به سلامت پوست و بهبود آن کمک میکند.

• ترک های جدید را سریعا درمان کنید

در صورت بروز علائم جدید ترک های پوستی قبل از عمیق شدن آنها با یک متخصص پوست صحبت و در جهت درمان آنها برآیید.

چه مدت طول میکشد که ترک های پوستی حاملگی از بین بروند؟

اول از همه اینکه همانطور که قبلا هم گفتیم انتظار نداشته باشید که این ترک ها بطور کامل از بین بروند. مسئله بعدی اینکه بستگی دارد! بدن هرکس به شکل متفاوتی به درمان ها واکنش نشان میدهد بنابراین باید صبور باشید. و بعد بستگی دارد به اینکه ترک های پوستی شما تا چه حد عمیق هستند، جدید هستند یا قدیمی و از کدام روش درمانی استفاده کرده اید.
یک روش درمانی میتواند بر روی فرد دیگری بسیار موثر واقع شود و برای شما تاثیر خاصی نداشته باشید. به همین دلیل لازم است قبل از انتخاب روش درمانی خود با پزشک مشورت کنید.

سخن پایانی

بچه دار شدن کار بزرگی است. بدن چیزهای زیادی را پشت سر میگذارد تا نوزاد به دنیا بیاید. ترک های پوستی حاملگی و پس از آن نیز گواه این ماجرا هستند. پس نباید از آنها خجالت بکشید. ولی در راستای بهبود شرایط پوستی تان میتوانید روش هایی را برای جلوگیری و حتی درمان آنها اتخاذ کنید که ما در این مقاله به همین موضوع پرداخته ایم.